Historia

Opowieści Grzegorza Wojciechowskiego: Schaffgotschowie i kaplica św. Wawrzyńca na szczycie Śnieżki

.  Grzegorz  Wojciechowski . Na początku wieku XVII Śnieżka była przedmiotem sporów dwóch możnych rodzin: Czerninów oraz śląskich Schaffgotschów, a także Albrechta von Wallensteina, wybitnego do­wódcy wojsk cesarskich w okresie wojny trzydziestoletniej.  Kandydatura Wallensteina do władztwa nad „Królową Karkonoszy” odpadła z chwilą zgładzenia go przez zaufanych cesarza. Po tragicz­nej śmierci Hansa Ulrycha Schaffgotscha ( o […]

Opowieści Grzegorza Wojciechowskiego: Wielka ucieczka z Festung Breslau

. Grzegorz  Wojciechowski  . 12 stycznia 1945 roku, z radzieckiego przyczółka pod Baranowem Sandomierskim, ruszyła w kierunku Berlina ofensywa radziecka, która w historii nosi nazwę operacji wiślańsko – odrzańskiej. Stalin do tego decydującego uderzenia kazał zgromadzić 2 200 000 żołnierzy; 36 000 dział i moździerzy; 6460 czołgów i samobieżnych dział pancernych, z powietrza miały atakować […]

Sanacyjny ideał wychowania młodzieży

. Dr  Mirosław Małecki .   Po zwycięstwie w Zamachu Majowym 1926 roku, przed obozem Józefa Piłsudskiego stanął problem, w  jakim duchu wychowywać młodzież. Odpowiedzi na to pytanie podjął się Adam Skwarczyński /1. Zdawał on sobie sprawę że temu celowi służyć powinny także inne działania , takie jak :przebudowa ustroju szkolnego i zmiana treści nauczania […]

O akcji „Wisła” inaczej

. Faszyzmu nie wyróżnia liczba jego ofiar, lecz sposób ich zabijania. Jean-Paul Sartre . Akcja „Wisła”, (także – operacja „Wisła”) to akcja pacyfikacyjna o charakterze wojskowym przeprowadzona w latach 1947–1950 przez struktury państwowe Polski Ludowej przeciwko Ukraińskiej Powstańczej Armii (a także Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów) działającej na terytorium RP, w celu odcięcia jej oddziałów od naturalnego zaplecza. Polegała na masowym wysiedleniu ludności cywilnej z […]

Józef Piłsudski wobec Ukrainy ( cz. 1 )

. Dzięki uprzejmości pana prof. dr. hab. Andrzeja Małkiewicza, otrzymaliśmy do publikacji dwa pierwsze rozdziały jego nowej książki ” Geneza wyprawy kijowskiej. Józef Piłsudski wobec Ukrainy do 1820 roku. Studium myśli politycznej”. Ze względu na znaczną objętość tego materiału, podzieliliśmy go na części. Redakcja. . Tekst objęty prawami autorskimi, kopiowanie i publikowanie bez wiedzy i […]

Opowieści Grzegorza Wojciechowskiego: Damy i balony

. Grzegorz Wojciechowski . Balonowe szaleństwo jakie zapanowało w Europie pod koniec wieku XVIII nie ogarnęło tylko mężczyzn,  ale  również i kobiety, znane przecież z charakterystycznego dla tej płci wścibstwa. Panie nie mogły się oprzeć pokusie związanej z zafundowaniem sobie ogromnej  dozy adrenaliny oraz nieodpartej chęci zobaczenia, co tam jest w tych przestworzach i jak […]

Sprawa Sacco i Vancett’iego

. Sacco i Vanzetti . „Życie Robotnicze” nr 29 z 17 lipca 1927 r . Mieczysław Kowalczyk . W latach minionej wojny światowej, kiedy znękana Europa pławiła się już w rzekach bratobójczej krwi, Stany Zjednoczone Ameryki Północnej również ogarnął obłęd nacjonalistyczny. Obłęd ten, zręcznie i celowo podniecany przez kapitalistów amerykańskich, wkrótce zamienił się w szał wojenny, by dać […]

Opowieści Grzegorza Wojciechowskiego: Hotel Adlon i jego goście

. Grzegorz Wojciechowski .   Z historią każdego miasta, a wielkiego w szczególności, związane są dzieje hoteli. W każdej stolicy znajduje się jeden lub kilka obiektów, których historię oprócz ważnych wydarzeń związanych z miastem, piszą szacowni, dostojni i bardzo znani goście. Jednym z takich miejsc w Berlinie, gdzie przez ponad stulecie przewinęły się setki, a […]

Opowieści Grzegorza Wojciechowskiego: Wojenne losy ołtarza Wita Stwosza

. Grzegorz Wojciechowski . Z Krakowa do Norymbergii i z powrotem – wojenne dzieje ołtarza Wita Stwosza     W sierpniu 1939 roku, wobec bezpośredniego zagrożenia militarna agresją ze strony Niemiec władze polskie postanowiły, aby słynny ołtarz Wita Stwosza z kościoła Mariackiego w Krakowie przenieść w bezpieczne miejsce. Tak też zrobiono odłączono od szafy ołtarza […]

Opowieści Grzegorza Wojciechowskiego: Z Doliny Zillertal w Tyrolu do Kotliny Jeleniogórskiej

. Grzegorz Wojciechowski .   Jadąc drogą z Jeleniej Góry do Kowar wjeżdża się do Mysłakowic, starej śląskiej wsi. Jest tu wiele interesujących zabytków, jak chociażby stary pałac, będący w wieku XIX rezydencją pruskich królów, ale uwagę przyciągają liczne domy o zupełnie innej architekturze niż te stare śląskie Tyrolczycy, bo oni je wznieśli, przybyli do […]

Opowieści Grzegorza Wojciechowskiego: IV Zimowe Igrzyska Olimpijskie 1936 r. w … Szklarskiej Porębie?

. Grzegorz Wojciechowski .   Niedawno Kraków miał startować w szranki, o przyznanie mu prawa do organizacji Zimowych Igrzysk Olimpijskich, wszyscy wiemy jak się to skończyło; dekadę wcześniej próbowało tego Zakopane wspólnie z Popradem – również nieskutecznie. Jednak mało kto wie, że do organizacji tych igrzysk pretendowała położona w Karkonoszach Szklarska Poręba. Przed II wojną […]

Opowieści Grzegorza Wojciechowskiego: Były czasy, gdy w potokach Gór Kaczawskich i Izerskich poławiano perły

. Grzegorz Wojciechowski .     Jednym z bogactw Sudetów, oprócz licznie występujących kopalin, rud metali i wielu rzadkich minerałów, była przez wiele lat perła, produkt pochodzenia zwierzęcego, który wytwarzany był przez niewielkiego skorupiaka skójkę perłorodną. Żyła ona przez wiele stuleci w potokach górskich i dopływach wypływających z Gór Izerskich rzek Kwisy i Nysy Łużyckiej, […]

Opowieści Grzegorza Wojciechowskiego: Giuseppe Tomasi di Lampedusa i jego Lampart

. Grzegorz Wojciechowski . Arystokracja sycylijska była pewnego rodzaju fenomenem w skali światowej.  Ktoś policzył, że z początkiem XVIII wieku żyło tam 142 książąt, 788 markizów, 1500 diuków i hrabiów, co w stosunku do liczby ludności, stanowiło najwyższy odsetek utytułowanej szlachty na świecie. Dysproporcje w poziomie życia były tu ogromne, a szlachta stanowiła niezwykle silną  […]

Opowieści Grzegorza Wojciechowskiego: Feldmarszałek Wilhelm R. von Neipperg w kłodzkiej twierdzy

. Grzegorz Wojciechowski . Jak Wilhelm Reinhard von Neipperg trafił do kłodzkiej twierdzy  .. Bywają niekiedy bardzo zmienne losy ludzkiego życia, bywa bowiem i tak, że niegdyś będąc u szczytu sławy, można nagle znaleźć się na samym dole, by później znowu wspiąć się na górę. Taki to los spotkał niegdyś wysokiego rangą dowódcę piechoty austriackiej […]

Opowieści Grzegorza Wojciechowskiego: Lisowczycy w Karkonoszach i Kotlinie Jeleniogórskiej

. Grzegorz Wojciechowski . Zygmunt III Waza król Polski, prowadził rozliczne wojny, potrzebował więc pełnowartościowego bitnego wojska, za jego to czasów, w roku 1614, stworzono specyficzną formację lekkiej jazdy, którą od nazwiska jej pierwszego wodza Aleksandra Józefa Lisowskiego herbu Jeż zwano lisowczykami. Specyfiką tej formacji było to, iż jej żołnierze rzadko dostawali żołd, a swoja […]

Gen. Grzegorz Korczyński o wydarzeniach w grudniu 1970 roku w Gdańsku ( II )

Gen. Grzegorz Korczyński   Gen. Grzegorz Korczyński ( 1916 – 1971 r. )   Działacz komunistyczny, brał udział w wojnie domowej w Hiszpanii, w czasie II wojny światowej wstąpił do francuskiej partyzantki komunistycznej, później przerzucony do Polski. Pełnił wiele funkcji w aparacie władzy PRL, w latach 1946-1948 był wiceministrem bezpieczeństwa publicznego. W latach 1950-1956 był […]

Grudzień 1970 roku – dokumenty ( I )

. W tym roku minie 50-ta rocznica wydarzeń grudnia 1970 roku, nasza redakcja będzie publikować z tej okazji  teksty poświęcone tym wydarzeniom oraz autentyczne dokumenty. Poniżej przedstawiamy pierwszy z dwóch listów Władysława Gomułki do KC PZPR, w którym przedstawia on swój punkt widzenia na przebieg wydarzeń w czasie tych dramatycznych grudniowych dni.  Redakcja . Grudzień […]

Przemówienie gen. Wojciecha Jaruzelskiego z 13 grudnia 1981 r.

. gen. Wojciech Jaruzelski .   Obywatelki i obywatele Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej! . Zwracam się dziś do Was jako żołnierz i jako szef rządu polskiego. Zwracam się do Was w sprawach wagi najwyższej. Ojczyzna nasza znalazła się nad przepaścią.Dorobek wielu pokoleń, wzniesiony z popiołów polski dom ulega ruinie. Struktury państwa przestają działać. Gasnącej gospodarce zadawane […]

STAN WOJENNY WE WROCŁAWIU – ( cz. 1 – WSTĘP )

. Rozpoczynamy publikację pracy Krzysztofa Małeckiego (młodszego) i Mirosława Małeckiego dotyczącą okoliczności wprowadzenia stanu wojennego i jego przebiegu we Wrocławiu w latach 1981-1982. Z uwagi na znaczna objętość tekstu będziemy go publikować na naszych łamach w częściach, po to, aby ułatwić jego czytanie. REDAKCJA . Krzysztof Małecki (młodszy), Mirosław Małecki . 13 grudnia 1981 roku […]

Narodowa Organizacja Wojskowa i Narodowe Siły Zbrojne w Przysusze

. Dr Mirosław Małecki . Najbardziej rozwiniętą organizacją zbrojnego podziemia w regionie przysuskim  w latach 1939-połowa 1944 była NOW i następnie NSZ. Struktury NOW tworzyli lokalni działacze SN sierż./ppor. Władysław Pacholczyk z Opoczna do stycznia 1940 r. (przeniesiony do KG NOW) i sierż./ppor. Marian Suskiewicz z Drzewicy (1907-1943 Białaczów). Większość obszaru regionu przysuskiego była podporządkowana […]

Opowieści Grzegorza Wojciechowskiego: Taormina sycylijska perła położona w cieniu Etny

. Grzegorz  Wojciechowski  . Taormina, to jedna z najstarszych sycylijskich osiedli ludzkich, miejsce to zamieszkiwane było przez autochtonicznych mieszkańców wyspy – plemię Sykulów,  już przed  rokiem 734 r. p. n. e., czyli przed przybyciem tu pierwszych greckich kolonistów, którzy założyli w pobliżu  swoją pierwszą kolonię Naxos. Sykulscy mieszkańcy Taurminy ( tak w języku Sykulów nazywała […]

Opowieści Grzegorza Wojciechowskiego: Jak branka Roksolana uwiodła sułtana Sulejmana

  Grzegorz Wojciechowski     W roku 1520 do sułtańskiego haremu trafiła młoda licząca zaledwie 15 lat dziewczyna, córka popa Hawryły Lisowskiego z Rohatyna, wówczas należącego do Rzeczpospolitej Obojga Narodów, a dziś do Ukrainy.  Od młodości nie wyróżniała się specjalną urodą, a można powiedzieć, że była dziewczyną przeciętnie powabną, szczególnie uwagę zwracał jej wyjątkowo długi nos, […]

Opowieści Grzegorza Wojciechowskiego: Wiosna Ludów na Dolnym Śląsku. Masakra w Świdnicy

. Grzegorz Wojciechowski . Wiosna Ludów na Dolnym Śląsku obfitowała w wiele dramatycznych wydarzeń, jednym z takich momentów są wypadki w Świdnicy, do jakich doszło 31 lipca 1848 roku i w dniach następnych, w historii zdarzenie to nosi nazwę „masakry świdnickiej”. Świdnica, jak wiele innych śląskich miast już od kilku lat przed wybuchem Wiosny Ludów […]

Opowieści Grzegorza Wojciechowskiego: Bitwa morska pod Navarino 1827

. Grzegorz Wojciechowski .   20 października 1827 roku, francuski okręt liniowy „Breslaw”walczył z flotą turecko-egipską w bitwie w zatoce Navarino      Oblężenie Wrocławia przez wojska napoleońskie w latach 1806-1807 i jego zdobycie przez korpus Hieronima Bonaparte’go, oprócz rozebrania umocnień miejskich, pozostawiło nam w spadku jeszcze jedną ciekawą pamiątkę, otóż od roku 1808 na […]

Opowieści Grzegorza Wojciechowskiego: Starożytne obżartuchy i mizeracy

. Grzegorz Wojciechowski . Problemy z jedzeniem towarzyszą rodzajowi ludzkiemu już od zarania naszych dziejów. Zawsze byli ci co jeść lubili i nadużywali tej przyjemności i ci, którzy nie przepadali za nim , uważając je za przykry obowiązek. Tak też było i w czasach starożytnych, warto więc prześledzić ten problem w tamtej epoce. Pewną wiedzę, […]

Socjaliści w Legionach

. Jan Krzesławski ( Jan Cynarski ) . Legiony powstały wskutek zjednoczenia usiłowań dwóch obozów – socjalistycznego i narodowo-niepodległościowego [1] – stworzenia podstaw do sformowania siły wojskowej w celu wywalczenia niepodległości kraju. Usiłowania te były odrębne i wzajemnie od siebie niezależne. Zjednoczenie nastąpiło dopiero w obliczu wojny. Każdy bezstronny obserwator, interesujący się w latach 1911-1914 strzelcami, drużynami, związkami i innymi organizacjami […]

Polski Październik 1956 r. Przemówienie Władysława Gomułki w dniu 24 października

. To był pełen nadziei czas, jak okazało się, w bardzo dużej części zawiedzionych. „Polski Październik” nie przyniósł tego co oczekiwała większość Polaków, pozostał symbolem niespełnionych społecznych pragnień. Na naszych łamach będziemy publikować dokumenty, wspomnienia i artykuły na temat wydarzeń roku 1956. Poniżej prezentujemy przemówienie tow. „Wiesława” wygłoszone na Placu Defilad w Warszawie, był to […]

Bitwa pod Lenino. Fakty i dylematy

. Gen. Zdzisław Rozbicki . Mija kolejna rocznica bitwy pod Lenino. Wzbudza ona wciąż duże emocje i kontrowersyjne oceny, w tym bardzo krzywdzące tych, którzy brali w niej udział. Rocznica ta skłania właśnie do zabrania głosu o roli tego wydarzenia w najnowszej historii Polski. Spór o jej ocenę, cele, przebieg działań bojowych, a także znaczenie […]

Wrześniowe remanenty

. Dr Mirosław Małecki .   Właśnie skończył się miesiąc wrzesień, który przynosi ze sobą pamięć upadku II Rzeczpospolitej. Państwa wyciągniętego z politycznego niebytu przez pokolenia Polaków, które własną krwią, przez 123 lata zaborów, zaświadczały o  jej prawie do istnienia. Wreszcie w latach 1918 – 1921 w walkach zbrojnych i w dyskusjach podczas obrad pokojowych […]

Wrześniowe remanenty – Wnioski

. Dr Mirosław Małecki . .Podsumujmy te wydarzenia, które miały miejsce w dwudziestoleciu międzywojennym. II Rzeczpospolita była jednym z największych beneficjentów Pokoju Wersalskiego. Jej geopolityczne położenie usadowiło ją między dwoma mocarstwami: Rosją Radziecką i Niemcami – państwami, które w wyniku Traktatu Wersalskiego czuły się poszkodowane. Robiły wszystko co było w ich mocy , aby ten […]

Listek figowy i genitalia demokracji. Nabici w „Solidarność”

. Grzegorz Wojciechowski .       Sierpień, jak co roku wzbudza refleksje, nad tym co wydarzyło się w Polsce w roku 1980; blisko połowa naszego społeczeństwa wie o fali strajków i społecznym wybuchu, jaki wówczas dokonał się w Polsce z opowiadania rodziców, lub z mediów, które interpretują tamte wydarzenia najczęściej z punktu widzenia opcji politycznej, […]

Opowieści Grzegorza Wojciechowskiego: Zamach na ambasadę rosyjską w Teheranie. Brylant za poetę

. Grzegorz Wojciechowski . Już od czasów Piotra Wielkiego Rosja łapczywym , chciwym okiem spoglądała na Wschód. Najpierw w latach 1714 – 1717 próbowała zagarnąć zagubiony w piaskach pustyni, położony w rejonie Morza Aralskiego chanat Chiwy, czyli dawny Chorezm. Po tragicznej i nieudanej ekspedycji księcia Aleksandra Bekowicza – Czerkaskiego, przyszedł czas wyprawy Piotra Wielkiego na […]

Wojna polsko-bolszewicka 1919-1920. Do socjalistów wszystkich wolnych krajów

. Przedstawiamy odezwę Centralnego Komitetu Wykonawczego Polskiej Partii Socjalistycznej, skierowaną do organizacji socjalistycznych w Europie, wzywającą do poparcia walki polskich socjalistów przeciwko bolszewickiemu najazdowi oraz artykuł zamieszczony w „Robotniku” na temat stanowiska Komunistycznej Partii Niemiec w sprawie wojny polsko-bolszewickiej, wraz z komentarzem „Robotnika”. Redakcja . Do socjalistów wszystkich wolnych krajów . Towarzysze! . Proletariat polski […]

Mińsk Mazowiecki pod okupacją bolszewicką

. W tym roku mija setna rocznica bitwy pod Warszawą, z tej okazji będziemy publikować na naszych łamach, materiały dotyczące tamtych dramatycznych wydarzeń. Poniżej przedstawiamy ciekawy tekst, który ukazał się w sierpniu 1920 roku na łamach „Robotnika”. Redakcja. . W czwartek d. 12 b. m. w godzinach popołudniowych Mińsk-Maz. zamarł. Ludność w oczekiwaniu ostrzeliwania miasta […]

Wskazania dla towarzyszy w miejscowościach zajętych przez bolszewików

. Wojna ze strony Rosji sowieckiej ma wyraźny charakter najazdu na Polskę., Zasady komunistyczne, w imię których. Rosja sowiecka rzekomo toczy walkę, w niczem nie zmieniają najezdniczego i zaborczego charakteru wojennej akcji sowieckiej. W swojej polityce zewnętrznej zwyrodniały komunizm rosyjski idzie w ślady zaborczej polityki carskiej. Obecnie Rosja sowiecka dąży do odbudowania państwa rosyjskiego w […]

Warszawa w ogniu powstania ( cz. 1 )

. Zygmunt Zaremba . Czy pamięta ktoś dziś we Francji, że dwa lata temu dnia 24 sierpnia Warszawa powstańcza po zrzuceniu okupacji słała pozdrowienia wyzwolonemu właśnie Paryżowi? Mamy ten tekst przed sobą: „Powstańcza Warszawa do wyzwolonego Paryża. Jesteśmy dumni, że nasi lotnicy i żołnierze z polskiej dywizji pancernej biorą udział w bitwie, która doprowadziła do tego zwycięstwa. Wyzwolenie […]

80 rocznica Powstania Warszawskiego. Zaczęło się na Żoliborzu

. Wojciech W. Zaborowski . To już 80 lat mijają od wybuchu Powstania Warszawskiego. Z każdym rokiem coraz mniej wśród nas uczestników tego wolnościowego zrywu, z każdym rokiem również coraz częściej zaludniają cmentarze świadkowie owych wydarzeń, którzy wówczas byli małymi dziećmi, dziś zaś dochodzą w swym życiorysie ósmego krzyżyka. To m.in. dlatego, mimo iż rocznica […]

SPOŁECZNE OBLICZE POWSTANIA [ WARSZAWSKIEGO ]

. Zygmunt Zaremba . Od czasu klęski wrześniowej, w której załamał się fizycznie i moralnie system sanacyjnej dyktatury, życie Polski wyraźnie oparło się o siły ludowe. Fundamentem, z którego wyrosła nieugięta walka narodu w czasie okupacji, tak na odcinku wojskowym, jak i cywilnym, były PPS i Stronnictwo Ludowe. Związek Walki Zbrojnej, powstały w końcu 1939 roku, przekształcony później w Armię Krajową, przyjął za podstawę […]

POWSTANIE WARSZAWSKIE

. Zygmunt Zaremba [1944] . Towarzysze i obywatele! . Osamotnieni musieliśmy pod naporem przemożnych sił nieprzyjaciela przerwać walkę. Próżno przez długie dwa tygodnie, okupione najwyższymi cierpieniami ludności i krwawą ofiarą, oczekiwaliśmy, że armia sowiecka stojąca na Pradze przyjdzie nam z odsieczą. Mimo ciągłych obietnic i zapewnień odsiecz ta nie nastąpiła i Niemcy pod bokiem armii sowieckiej zalali ogniem i żelazem dwie […]

Manifest Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z 22 lipca 1944 roku

Dziś mija 80 rocznica wydania przez Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego, słynnego manifestu, który na wile dziesięcioleci miał wpływ na życie Polaków. Dzień jego wydania – 22 lipca był obchodzony jako Święto Odrodzenia Polski Ludowej. Warto więc z tej okazji opublikować ten dokument na naszych łamach. Redakcja   DO NARODU POLSKIEGO! POLACY W KRAJU I NA […]

Skandal na Górze Athos

. Grzegorz Wojciechowski . Pamiętam, jak pod koniec XX wieku zawitałem służbowo do Salonk, kiedy wsiadłem do taksówki, miejscowy taryfiarz wziął mnie za rosyjskiego popa, który powracał ze św. Góry Athos. Niestety na Athos nie miałem czasu, ani możliwości się wybrać, ale wszystko jest jeszcze przede mną. Kilka lat temu wpadł w moje ręce ciekawy […]

Kręte ścieżki antycznego skarbu

. Łukasz Grosik. . Dla Włochów „Atleta z Fano”, w Kalifornii „Brąz Getty’ego”, świat sztuki nazywa go „Zwycięskim Młodzieńcem”. To tylko trzy z kilku nazw, pod jakimi funkcjonuje wart miliony dolarów posąg. W grudniu 2018 roku przypomniał o nim wyrok włoskiego sądu. Przekraczając próg Muzeum Getty’ego, trzeba wiedzieć, że za idealnymi proporcjami jednego z eksponatów […]

Opowieści Grzegorza Wojciechowskiego: Czy Karkonosze to Góry Wandalskie?

. Grzegorz Wojciechowski .   Kasjusz Dion urodził się w Nikai  w Bitynii, leżącej na terenie dzisiejszej Turcji, przypuszczalnie w roku 155 ( podawane są i inne daty jego urodzenia, jak np. 163 lub 164 ), był senatorem rzymskim, pretorem i dwukrotnie konsulem, ale znany nam jest głównie jako autor księgi „Historia Romana” . W […]

Zamach majowy. Dzień żałoby. Pogrzeb zabitych żołnierzy i cywilów

Groby ofiar zamachu z 1926 r. na Powązkach ( Wikimedia ) . „Robotnik” nr 136 z 18 maja 1926 r . Smutny dzień powitało wczorajsze słońce majowe; chować miano zabitych podczas ostatnich walk żołnierzy i cywilnych. Już o godzinie 9 odprawiono nabożeństwo żałobne w kościele Ewangelickim przy ul. Królewskiej. O godz. 10 odbyło się nabożeństwo […]

Przebieg zamachu majowego w relacji „Robotnika” ( cz. 1 )

. „Robotnik” nr 131 z 13 maja 1926 r. . Pierwsze wypadki. Przebieg wypadków wczorajszych był następujący: NIEPOKOJĄCE POGŁOSKI. Wczoraj od samego rana rozeszły się pogłoski z jednej strony o napadzie zbrojnym na dom Marszałka Piłsudskiego, a z drugiej — o marszu na Warszawę szeregu oddziałów wojskowych. Mówiono również o rzekomym zaaresztowaniu Marszałka Piłsudskiego; wiadomość […]

Opowieści Grzegorza Wojciechowskiego: Opowieść o krwawo stłumionym buncie czeladników krawieckich we Wrocławiu, który wybuchł wiosną 1793 roku

. Grzegorz Wojciechowski . We Francji już od czterech lat trwała walka nowego burżuazyjnego porządku ze starym feudalnym. Idee polityczne jakie rozprzestrzeniły się  w wyniku wybuchu rewolucji francuskiej, rozniosły się niemal po całej Europie, dotarły też do niezwykle konserwatywnych, będących jednym z filarów europejskiego feudalnego porządku społecznego Prus, w tym także na Śląsk. Zaczęły docierać […]

Dlaczego polska flaga nie zawisła nad Bramą Brandenburską

Józef Paczkowski urodził się na Ukrainie, następnie został wcielony do Armii Czerwonej, a później do 2 Armii Wojska Polskiego, z którą dotarł aż do Berlina

75 rocznica kapitulacji stolicy III Rzeszy. W zdobytym Berlinie -wspomnienia

Longin Wojciechowski   Prezentujemy wspomnienia wrocławskiego dziennikarza red. Longina Wojciechowskiego ( 1926-2011 ), który w roku 1945, jako dziewiętnastoletni młody człowiek, wracając z robót przymusowych w Niemczech znalazł się w Berlinie. Redakcja                                           […] Szliśmy teraz już uliczkami o gęstej zabudowie. Coraz więcej było dużych solidnych gmachów i osiedli mieszkaniowych, przypominających niemieckie bloki […]

NAZISTOWSKIE ARCHIWUM X

. Łukasz Orlicki . Dlaczego Reichsführer był tak żywotnie zainteresowany procesami czarownic? Czym było Ahnenerbe? Na czym polegała działalność H-Sonderkomanndo nazywanego w dokumentach wymiennie specjalną misją Himmlera?   Późną jesienią 1945 roku do jednego z miast na terenie „Ziem Odzyskanych” – Sławy – udała się delegacja pracowników uniwersy­tetów krakowskiego i poznańskiego. Celem wyprawy było przejęcie […]

TARGOWICA

. Prof. dr hab. Andrzej Małkiewicz   Targowica   Wprowadzenie w życie postanowień Konstytucji 3 Maja uniemożliwił kataklizm lat 1792-95. 9 stycznia 1792 r. (według kalendarza juliańskiego 29 grudnia 1791 r.) przedstawiciele carycy i sułtana zawarli pokój w Jassach w Mołdawii, który wzmacniał pozycję Rosji nad Morzem Czarnym, na Kaukazie i na Bałkanach. Potwierdził wcześniejsze […]

Opowieści Grzegorza Wojciechowskiego: Więzień twierdzy Landsberg

Budynek więzienia w Landsbergu . Grzegorz Wojciechowski . 11 listopada 1923 roku w pewnym  domu położonym w Uffing, w pobliżu Staffwlsee, na południe od Monachium  należącym do Ernsta Hanfstaengla i jego małżonki został zatrzymany przez policję pewien mężczyzna, ubrany według jednej wersji  w białą koszulę nocną, według zaś innej w piżamę, do której miał przypięte […]

Podwodny Jukatan. Tajemnice świata Majów

. .  Przemysław Jocz   Szkielety ludzi składanych w ofierze krwawym bóstwom oraz cenne zabytki prekolumbijskiej kultury – to tylko część artefaktów, które odnajdują nurkowie badający meksykańskie cenoty. Wśród nich są także Polacy. Udoskonalenie sprzętu do nurkowania otworzyło w drugiej połowie XX wieku dostęp do tajemnic skrytego pod ziemią i wodą systemu meksykańskich jaskiń. Jednak ich eksploracja […]

Bohater getta – kawaler Virtuti Militari

. Lucjan Blit . „Wódz Naczelny nadał 18 lutego 1944 roku pośmiertnie srebrny Krzyż Virtuti Militari inż. Michałowi Klepfiszowi z Warszawy”. Ten krzyż nie zawiśnie na jego grobie. Grób ten pozostanie nieznany, jak prawie wszystkie groby żołnierzy wielkiej Armii Podziemnej w Kraju. Dziwnie, jak sława szła za młodym Michałem. A on sam był zaprzeczeniem wszelkiej za nią pogoni. […]

Biblioteka Lewicy: Uwagi o komunizmie

. „Przedświt” marzec 1919 Mieczysław Niedziałkowski .   Maurycy Barres powiedział, że socjaliści należą do ludzi bardzo konserwatywnych pod względem duchowym. W aforyzmie tym jest dużo prawdy, jeżeli idzie o kraje Europy Wschodniej. Rosyjska socjalna demokracja nie zdobyła się przez lat dwadzieścia swego istnienia na żadną myśl samodzielną, na żadną inicjatywę twórczą. Plechanow, Akselrod, Martow […]

Zamek Grodno. Zagadka papieskiej pieczęci.

. Łukasz Orlicki .   . Zobaczyliśmy ze zdumieniem dwie brodate głowy i wyraźny napis SPASPE. Z drugiej strony imię – BENEDICTUS XIII. Trudno uwierzyć, ale w ręku trzymaliśmy bullę – osobistą, papieską pieczęć! Skąd się wzięła na zamku Grodno?   W październiku bieżącego roku rozpoczął się kolejny etap badań w zamku Grodno. Prowadzony jest […]

Pierwszy strajk w Polsce [ 1690 r. ]

. Walka o byt jest dawna jak człowiek. Walka o wartości społeczne, o znośne warunki życia, pracy i o sprawiedliwie przyznawaną płacę są tak dawne, jak dawny jest wyzysk, panowanie pieniądza i białe niewolnictwo robotnika. Rozwój wielkiego przemysłu, którego narodziny przypadły na wiek XVIII, poza wywołaniem kompletnego przewrotu w dziedzinie gospodarczej i społecznej, stał się źródłem wielu zjawisk nieznanych uprzednio ludzkości. Na […]

Delhi w 1857 roku

Opis starego i nowego Delhi „Czas” 1957, nr 163       Na przestrzeni 48 kilometrów wzdłuż prawego brzegu Dżamny, piętrzą się ogromne ruiny do różnych należące wieków. Widać tam pałace, warownie, kolumny,  kościoły i grobowce, nad któremi wyrastają kopuły i minarety świetniejące blaskiem kolorów. Obok pomników wzniesionych przez Patanów, znaleźć tam można i inne odznaczające […]

„Zimmermanniada” „Moja Baba” – skrót z komentarzem „Naprzodu” ( III )

. „Moja pani”. . „Przyczynek do psychologii księżych gospodyń” . . (Ks. prof. Zimmermanna rozprawa habilitacyjna).* *[ W tym miejscu „Naprzód” przesadził, z cała pewnością nie jest to rozprawa habilitacyjna, aczkolwiek cały dorobek naukowy ks Zimmermanna jest wyjątkowo ubogi. Która z jego nielicznych prac była habilitacją? W tym czasie było ich zaledwie kilka, i choćby […]

Organ PPS „Robotnik” o zdobyciu Kijowa przez armię polską w 1920 r.

 . Prezentujemy artykuł opublikowany 11 maja 1920 roku na łamach organu PPS „Robotnik” dotyczący zdobycia przez Wojsko Polskie Kijowa. Tekst jest bardzo wyważony i politycznie rozsądny, warto go przeczytać, ponieważ wiele tez w nim zawartych potwierdziły późniejsze wydarzenia. Redakcja . Z powodu zdobycia Kijowa . „Rano dn. 8go b. m. do Kijowa wkroczyły wojska piesze […]

Zapomniane historie dawnych pustelników

. Alicja Kliber . Niezwyczajnych miejsc jest obok nas wciąż więcej, niż nam się wydaje. Ukryte w cieniu, za symbolicznymi zamkniętymi drzwiami, czekają na swoją kolej. Dziś otwieram jedne z takich „skrzypiących drzwi” żeby cofnąć się sto, dwieście i trzysta lat w dolnośląskich niezwykłościach. Wolnym krokiem, kamienistą drogą podchodziłam pod górę. Przypominałam sobie to, co […]

Opowieści Grzegorza Wojciechowskiego: Kominform powstał w Szklarskiej Porębie

Grzegorz Wojciechowski       Turystom, którzy przyjadą w Karkonosze do Szklarskiej Poręby polecam spacer, jej główną ulicą 1 Maja, przy jej końcu pod numerem 62 znajdują się dwa budynki, będące dzisiaj własnością Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, mieści się tam luksusowy ośrodek wypoczynkowy.      Przed II wojną światową i w czasie jej trwania obiekty te pełniły […]

Znaleziono około 2800 monet wartych wstępnie około 2,8 mln! Takiego znaleziska nie było od 100 lat! [Zdjęcia]

. Andrzej Daczkowski . Wszystko zaczęło się od naprawdę sensacyjnego komunikatu Dolnośląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, zatytułowanego „Psi nos na tropie… średniowiecznych monet”, który cytujemy poniżej (śródtytuły od redakcji): Takiego znaleziska nie było od 100 lat! Delegatura w Wałbrzychu Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków we Wrocławiu pozyskała ostatnio bardzo cenne zabytki archeologiczne. Twierdząc cenne, mamy na myśli […]

Opowieści Grzegorza Wojciechowskiego: Lipara – miejsce politycznego zasłania

. Grzegorz Wojciechowski . Kazimierz Czapiński, w swojej pracy o faszyzmie ( „Faszyzm współczesny”’) wydanej w Warszawie w roku 1932, wspomina o obozie dla internowanych antyfaszystów na wyspie Lipara, należącej do wulkanicznego archipelagu Wysp Liparyjskich, znajdujących się na Morzu Tyrreńskim na północ od Sycylii. Warto więc wspomnieć nieco więcej na ten temat. Wyspy Liparyjskie już […]

Rozwiązanie Komunistycznej Partii Polski

. dr Mirosław Małecki . Jedną z tajemnic ruchu komunistycznego w Polsce była sprawa rozwiązania Komunistycznej Partii Polski w roku 1938.  Jak to się stało, że w przededniu wybuchu działań zbrojnych i w sytuacji podejmowanych  bardzo poważnych decyzji politycznych dotyczących Polski, Moskwa zdecydowała pozbyć się  swojego rozpoznania agenturalnego (taką rolę pełniły partie komunistyczne w ówczesnej […]

SZCZURY – PLAGA OKOPÓW WIELKIEJ WOJNY

.    Piotr Galik . „Tam, gdzie życie traciły miliony ludzi, żyły i rozmnażały się miliony gryzoni…” . Wśród wielu okropności wojny, wspominanych przez świadków i uczestników światowego konfliktu lat 1914-1918, szczególną rolę zajmuje plaga gryzoni, dla których długie linie okopów i fortyfikacji polowych były odpowiednim środowiskiem życiowym. Prawdziwym królestwem tych zwierząt stał się chaotyczny labirynt Frontu […]

Śladami Marcina Lutra po Sachsen-Anhalt

  Wojciech W. Zaborowski   Dolny Śląsk graniczy z Saksonią, nie z Saksonią-Anhalt, przeto i turyści przekraczający od strony Polski granicę z Niemcami częściej odwiedzają Drezno i Lipsk niż Magdeburg (stolicę landu), Halle, Dessau czy Wittenbergę. Powodów takiego stanu rzeczy jest kilka, wśród nich bardzo istotną rolę odgrywa historia tego kraju (landu), który w swych […]

Rewolucja 1905-1907. Akcja pod Rogowem ( wspomnienia )

Na zdjęciu autor wspomnień Jan Kwapiński . Jan Kwapiński . Łódzka Organizacja Bojowa, pod kierownictwem tow. Montwiłła dokonała słynnego napadu na pociąg pocztowy pod Rogowem. Było to w drugiej połowie 1906 roku. Represje carskich żandarmów, policji, kozaków szalały w sposób bezwzględny. Cały aparat ucisku i gwałtów utrzymywany był za pieniądze polskich podatników. Wydział Bojowy postanowił konfiskować carskim urzędnikom […]

Opowieści Grzegorza Wojciechowskiego: Jak bolszewicy chcieli podbić Indie

. Grzegorz Wojciechowski . Owładnięci ideą wszechświatowej rewolucji bolszewicy zamierzali nie tylko eksportować swoje idee i wzniecić rewolucję w Europie, ale ich uwagę przyciągała również Azja i to bynajmniej nie te jej  rejony, które już przed rewolucją znajdowały się w składzie carskiej Rosji jak Kazachstan, Emirat Buchary, Chanat Chiwy czy Chanat Kokandu, ale również  Afganistan, […]

Co wiedziały władze II RP o rozwiązaniu Komunistycznej Partii Polski

. Dr Mirosław Małecki .   Koronnym argumentem uzasadniającym rozwiązanie KPP było przekonanie Stalina co do pełnej penetracji struktur partyjnych przez polski kontrwywiad zwany defensywą. Zarzucano im także, że pozostawali nadal na jego usługach. Oskarżeni o te „zbrodnie” ludzie zostali straceni w  tzw. procesach moskiewskich. Na fali rozliczania się ze stalinizmem, po roku 1956, zostali […]

Opowieści Grzegorza Wojciechowskiego: „Atomowy” desant na poligonie w Siemipałatyńsku

. Grzegorz Wojciechowski .   Z chwilą wprowadzenia do arsenału Stanów Zjednoczonych i Związku Radzieckiego broni atomowej, stało się oczywiste, że trzeba będzie opracować taktykę użycia jej w czasie konfliktów zbrojnych. O ile przeprowadzenie ataku lotniczego mającego na celu zniszczenie miast i ludności przeciwnika, zostało już w roku 1945 „przetestowane” przez Amerykanów na dwóch japońskich […]

Z archiwum red. Longina Wojciechowskiego. „List otwarty do Lecha Wałęsy” (dok. 1)

.       Rozpoczynamy publikację dokumentów z lat 1980-1982, znalezionych w pamiątkach po moim ojcu, który będąc z natury kolekcjonerem – filatelistą, a z zawodu dziennikarzem, z dużym pietyzmem gromadził różne druki i ulotki, a także prasę podziemną. Wiele ze zgromadzonych materiałów ma bez wątpienia dużą wartość poznawczą, opowiada o tamtych pełnych emocji czasach, niektóre […]

Źródła do dziejów Dolnego Śląska: Walki o Wrocław w 1474 r.

. Walki o Wrocław w 1474 roku Z chwilą śmierci Jerzego z Podiebradu w roku 1471 przed Jagiellonami otworzyły się możliwości działań w Czechach i na Śląsku. Królewicz wówczas zaledwie 14-letni Władysław Jagiellończyk, koronował się w Czechach, ale Śląska nie objął w posiadanie, chociaż część książąt górnośląskich popierała go. W wyniku zaś wojny jaka toczyła […]

Rozwiązanie kwestii hiszpańskiej

. S. Wierzański . A jednak Hiszpanię opuścili wszyscy… Hiszpanię ludową. Nie pomogły sympatie proletariatu wszystkich bodaj krajów ani bohaterskie czyny armii republikańskiej, która została wreszcie bez broni, ściślej, bez amunicji i bez dopływu nowego żołnierza-ochotnika. Ochotnik ten ciągnął do Hiszpanii ze wszystkich stron świata, by bronić demokratycznej republiki hiszpańskiej przed zalewem faszyzmu-hitleryzmu i najazdem włosko-niemieckim. W […]

Polski cmentarz u stóp Kilimandżaro

. Bożena Bamwenda . „Umarłych wieczność dotąd trwa, dokąd pamięcią się im płaci. „ Wisława Szymborska . Nadszedł czas zadumy, czas wspomnień o tych, którzy od nas odeszli. Pragnę wspomnieć Wygnańców Polskich, którzy odeszli od nas nie dość, że wiele lat temu, to na dodatek z dala od Ojczyzny. Zachęcam do wspomnień o Polakach rozsianych […]

Wrocław w lipcu 1945 roku

. Longin Wojciechowski  . Prezentujemy wspomnienia wrocławskiego dziennikarza red. Longina Wojciechowskiego ( 1926-2011 ), który w lipcu 1945, jako dziewiętnastoletni młody człowiek, przyjechał do Wrocławia, aby szukać lepszych warunków do życia. Redakcja  . Dziwne to było miasto. W zasadzie dzielnica, od której rozpoczynaliśmy zwiedzanie nie była zburzona, ale zniszczenia były widoczne na każdym kroku. Brak […]